Του Lionel Laurent

Ο Εμανουέλ Μακρόν προκάλεσε δριμύτατες επιπλήξεις από το κόμμα του και τους συμμάχους του, αφού προκήρυξε πρόωρες βουλευτικές εκλογές, τις οποίες αναμένεται να κερδίσει η ακροδεξιά αντίπαλός του Μαρίν Λεπέν. Αλλά υπάρχει μια στρατηγική στην τρέλα του. Αν οι Γάλλοι έχουν βαρεθεί αρκετά ώστε να θέλουν ριζική αλλαγή με τον κίνδυνο χειρότερων δημόσιων οικονομικών και μιας αντιπαράθεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, καλύτερα να το κάνουν τώρα παρά το 2027, όταν το Ελιζέ θα είναι διεκδικήσιμο.

Αυτό που είναι λιγότερο κατανοητό καθώς το κόμμα της Λεπέν πλησιάζει όλο και πιο κοντά στην εξουσία είναι η θέση της γαλλικής ελίτ. Μια παράξενη σιωπή έχει πέσει, καθώς τα χρόνια των φιλοεπιχειρηματικών μεταρρυθμίσεων και της φορολογικής προβλεψιμότητας απειλούν να μετατραπούν σε μια ατμόσφαιρα τύπου Brexit. Οι υποσχέσεις για μη ρεαλιστικές παροχές και η μείωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης τόσο από την άκρα δεξιά όσο και από την άκρα αριστερά – που θα κάνουν ελάχιστα για την ενίσχυση της παραγωγικότητας ή της ανταγωνιστικότητας και αναμένεται να επιδεινώσουν το δημοσιονομικό έλλειμμα – θα προκαλούσαν κανονικά μεγαλύτερη κατακραυγή.

Προφανώς, στους περισσότερους διευθύνοντες συμβούλους δεν αρέσει η ιδέα να παίρνουν έμμεσα θέση ενάντια στους ίδιους τους πελάτες τους – ειδικά όταν πρόκειται για ευαίσθητα θέματα όπως η μετανάστευση ή οι έκτακτοι φόροι.

Όμως, λαμβάνοντας στα υπόψη τη διαφαινόμενη απειλή για τα δημόσια οικονομικά, την έλλειψη οποιασδήποτε διαβούλευσης για ζητήματα όπως η καινοτομία ή η ανάπτυξη και η αναζήτηση αποδιοπομπαίων τράγων τόσο από την αριστερά όσο και από τη δεξιά, ίσως η οπτική θα έπρεπε να έχει λιγότερη σημασία. Είναι άλλωστε περίεργο ότι τόσο λίγα αφεντικά που υπερασπίζονται συστηματικά τον καπιταλισμό των ενδιαφερομένων μερών και που διαφημίζουν τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά τους διαπιστευτήρια ήταν πρόθυμα να μιλήσουν δημόσια για τις πολιτικές που προτείνονταθ σε αυτές τις εκλογές. Ο επικεφαλής της Medef, Patrick Martin, δήλωσε στη Le Figaro αυτή την εβδομάδα ότι η ένωσή του θεωρεί τις προτάσεις τόσο της Λεπέν όσο και του αριστερού μπλοκ επικίνδυνες για τη γαλλική οικονομία, αλλά πρόσθεσε ότι δεν ήθελε να προσβάλει τους ψηφοφόρους τους θεωρώντας τους εξτρεμιστές.

Μεταξύ εκείνων που είναι πρόθυμοι να εκφράσουν τη γνώμη τους είναι ο Maurice Levy, πρώην επικεφαλής της Publicis Groupe SA, ο οποίος αυτή την εβδομάδα προειδοποίησε ότι και τα δύο “άκρα” ασχολούνται με μη ρεαλιστικά οικονομικά και οδεύουν προς μια βίαιη αφύπνιση. Το αφεντικό της Euronext NV Stephane Boujnah προειδοποίησε πρόσφατα τους ψηφοφόρους που μπήκαν στον πειρασμό της Λεπέν ότι η ικανότητα της Ευρώπης να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ και την Κίνα θα καθυστερήσει.

Όλοι οι άλλοι; Σιωπή.

Ίσως οι σιωπηλοί διευθύνοντες σύμβουλοι, όπως και οι σιωπηλοί ψηφοφόροι, να βλέπουν απλώς τη Λεπέν ως τη λιγότερο επικίνδυνη επιλογή που προσφέρεται. Το κόμμα της Εθνικός Συναγερμός προσελκύει επίμονα τα αφεντικά των blue-chip CAC 40 τα τελευταία χρόνια. Είναι όλο και πιο συνηθισμένο να ακούει κανείς να λένε ότι η Μαρίν δεν είναι ο πατέρας της Ζαν-Μαρί Λεπέν, ότι το Νο 2 της Ζορντάν Μπαρντελά δεν είναι ένας καταστροφέας κόσμων. Στην έκθεση αμυντικής βιομηχανίας Eurosatory αυτής της εβδομάδας, παρακολούθησα τον Μπαρντελά, 28 ετών, να περνάει με αυτοπεποίθηση μπροστά από δεκάδες εκθεσιακά περίπτερα θανατηφόρου οπλισμού, δίνοντας τη στάση ενός ηγέτη εν αναμονή. Η δήλωσή του στο περιθώριο για την υποστήριξη της Ουκρανίας και η υποστήριξή του για τις γαλλικές δεσμεύσεις στο ΝΑΤΟ, παρά τις πρόσφατες αρνητικές θέσεις του κόμματός του και για τα δύο, δείχνουν μια απόλυτη προθυμία να απορρίψει πολιτικές για να καθησυχάσει την κοινή γνώμη.

Το όνειρο της διαμόρφωσης της Λεπέν και του Μπαρντέλα σε μια γαλλική εκδοχή του ιταλικού δεξιού συνασπισμού της Τζόρτζια Μελόνι -που ουσιαστικά συνδυάζει τον σκληρό δεξιό πολιτιστικό πόλεμο με μια εποικοδομητική στάση σε θέματα προϋπολογισμού και μια εξωτερική πολιτική- ενισχύεται. Αυτό εξηγεί γιατί μία από τις πρώτες κινήσεις μεγάλων επιχειρήσεων ήταν η προσπάθεια του δισεκατομμυριούχου Vincent Bollore να “ενώσει τη Δεξιά” ενθαρρύνοντας μια συμμαχία μεταξύ των κεντροδεξιών Ρεπουμπλικανών και της Λεπέν.

Ωστόσο, η Λεπέν δεν είναι Μελόνι. Η λαϊκιστική της απήχηση στερείται του πνεύματος συμβιβασμού που παρατηρείται στον κυβερνητικό συνασπισμό στην Ιταλία. Άλλο πράγμα είναι να υποθέσουμε ότι το γαλλικό βαθύ κράτος μπορεί να διευθύνει τα πράγματα ενώ το χάος ξεδιπλώνεται στο κοινοβούλιο – και άλλο να υποθέσουμε ότι το ίδιο το κράτος δεν θα εμπλακεί στην πορεία, όπως στο Ηνωμένο Βασίλειο. Με 10 ημέρες πριν από τις εκλογές, είναι καιρός για τις γαλλικές επιχειρήσεις να απαιτήσουν σαφήνεια σχετικά με την τρέχουσα δέσμη ακριβών υποσχέσεων που δόθηκαν τόσο από τη δεξιά όσο και από την αριστερά. Διαφορετικά, υπάρχει ο κίνδυνος η Γαλλία να κληρονομήσει την οικονομική πορεία της Ιταλίας και όχι την ηγεσία της.

Απόδοση – Επιμέλεια: Στάθης Κετιτζιάν