Του Κώστα Στούπα

1) Η γραβάτα και τα κόκκινα αμπέχονα

Στα στελέχη της κυβέρνησης δεν αρέσει καθόλου ο χαρακτηρισμός “Συριζαίοι με γραβάτα” για τις αριστερόστροφες κρατικίστικες και ενίοτε “λαϊκίστικες” επιλογές της.

Η χρήση του όρου στη στήλη, από τις αρχές της προηγούμενης τετραετίας ακόμη,  όταν π.χ. ο κ. Βρούτσης διαφήμιζε διάφορα  αστεία κίνητρα για την επιστροφή των υψηλής ειδίκευσης Ελλήνων που έχουν “αποδράσει” στο εξωτερικό, στάθηκε αφορμή για προστριβές και παράπονα.

Όπως ήταν αναμενόμενο, ελάχιστοι Έλληνες του εξωτερικού επέστρεψαν. Αντιθέτως, για λόγους διαφορετικούς στη συνέχεια μας έφυγαν και οι Βαλκάνιοι μετανάστες που εργάζονταν στην Ελλάδα.

Στα πλαίσια της “Κλιντονικής” έμπνευσης  πολιτική της  τριγωνοποίησης (όπερ, τσαλαβουτάμε αριστερά, τσαλαβουτάμε δεξιά και από τα δυο σημεία τραβάμε δυο ευθείες οι οποίες με βάση το σημείο που διασταυρώνονται συνθέτουν ένα τρίγωνο) η κυβέρνηση κατά την περίοδο της πανδημίας και μετά κατάφερε να ξεπεράσει αναλογικά  πολλές πλούσιες χώρες στη διανομή επιδομάτων.

Με το νόμο για την εξίσωση του γάμου των ομοφυλοφίλων κατάφερε να θέσει την Ελλάδα στην πρωτοπορία των 30 περίπου χωρών που ηγούνται αυτού του είδους των νεωτερισμών.

Φοβάμαι πως ανάλογης έμπνευσης και στόχευσης είναι και τα μέτρα καταπολέμησης του πληθωρισμού και της ακρίβειας. Παρακολουθώ στα πρωτοσέλιδα και στα δελτία των ειδήσεων  πηχυαίους τίτλους του τύπου μείωση τιμών έως και 30% σε 3.000 προϊόντα και “τσιμπιέμαι” αν ζω σε καπιταλιστική δημοκρατία ή σε κάποια ξεχασμένη επαρχία της Σοβιετίας.

Ιδού μια εικόνα από το ρεπορτάζ:

“Μέχρι στιγμής έχουν μειωθεί οι τιμές σε 3.900 βασικά προϊόντα

Χθες ο κ. Σκρέκας, πρώτη μέρα εφαρμογής των μέτρων, έκανε επίσκεψη σε σούπερ -μάρκετ και δήλωσε: ‘Τα μέτρα που λάβαμε είναι μόνιμα, διαρθρωτικά και αποσκοπούν στο να διορθώσουν δομικές στρεβλώσεις δεκαετιών στην αγορά. Στόχος μας είναι να βοηθήσουμε όλους τους πολίτες απέναντι στο μεγάλο πρόβλημα της ακρίβειας και να οδηγηθούμε σε μόνιμη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού’.

Η αλήθεια είναι πως αν συγκρίνει κάποιος τις τιμές διεθνών προϊόντων τα οποία πουλιούνται στην Ελλάδα με τις αντίστοιχες άλλων χωρών της Ευρώπης θα διαπιστώσει κατά μέσο όρο υψηλότερες τιμές.

Στους πολιτικούς, ειδικά της αντιπολίτευσης και ειδικά της αριστεράς, αρέσει να ασκούν κριτική για την ακρίβεια, κατηγορώντας την εκάστοτε κυβέρνηση πως δεν ασκεί ελέγχους και αφήνει ασύδοτη της κερδοσκοπία.

Δεν διαφωνώ καθόλου πως η κερδοσκοπία, η πλεονεξία και η αλαζονεία είναι στη φύση του ανθρώπου άρα και δημιουργημάτων του όπως οι επιχειρήσεις. Δεν πιστεύω πως οποιαδήποτε προσπάθεια ελέγχου των τιμών μπορεί να έχει επιθυμητά αποτελέσματα. Η ιστορία διδάσκει πως συνήθως επιτυγχάνεται το αντίθετο.

Ο έλεγχος και οι διατιμήσεις πρόσκαιρα μπορεί να έχουν κάποια  αποτελέσματα αλλά μεσοπρόθεσμα βλάπτουν. Αν κάποιοι κερδίζουν από την ύπαρξη και εκμετάλλευση υψηλών περιθωρίων κέρδους, τη λύση μπορούν να δώσουν μόνο ανταγωνιστές που θα προσπαθήσουν να κερδίσουν μερίδια με χαμηλότερες τιμές και μικρότερα περιθώρια.

Αυτό που οφείλει να πράττει μια κυβέρνηση είναι να εφαρμόζει αντιμονοπωλιακές πολιτικές και να είναι αυστηρή με όσους προσπαθούν να δημιουργήσουν μονοπωλιακές καταστάσεις.

Αν τα καύσιμα είναι τα ακριβότερα στην Ευρώπη π.χ. δύσκολα το κόστος αυτό δεν θα μεταφερθεί σε παραγωγούς, εισαγωγείς, διανομείς και εμπόρους που παράγουν, αποθηκεύουν ψύχουν και μεταφέρουν.

Το ίδιο συμβαίνει και με τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, τις υψηλές συνταξιοδοτικές δαπάνες, τα κλειστά επαγγέλματα κλπ.

Η στήλη πιστεύει πως οι πληθωριστικές πιέσεις των τελευταίων δυο ετών έχουν δομικό χαρακτήρα και οφείλονται σε φαινόμενα όπως:

Η  αποπαγκοσμιοποίηση.

Η αύξηση των γεωπολιτικών εντάσεων.

Η αύξηση της ζήτησης που συνεπάγεται η αύξηση του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους (επιδόματα).

Η μείωση των επενδύσεων στην αύξηση της παραγωγής βασικών εμπορευμάτων παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια.

Η αύξηση του ενεργειακού κόστους λόγω ενεργειακής μετάβασης.

Η αύξηση του κόστους εργασίας λόγω δημογραφικής γήρανσης κλπ.

Η παρέμβαση του κράτους στην τιμολογιακή πολιτική των επιχειρήσεων οδηγεί τις επιχειρήσεις με χαμηλά ή οριακά περιθώρια κέδρους να αποχωρούν από την αγορά. Αυτό ατονεί τον ανταγωνισμό και  ενισχύει τις μονοπωλιακές καταστάσεις. Το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρείται μόνο στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.

Ιστορικά, οι έλεγχοι στις τιμές οδηγούν σε ελλείψεις στα ράφια, απόκρυψη προϊόντων και φαινόμενα μαύρης αγοράς.

Η εμπειρία της υλικής ένδειας των ανθρώπων στις σοβιετικές οικονομίες δεν φαίνεται να έχει γίνει μάθημα για κανέναν στη Δύση που αποποιείται την ελεύθερη αγορά και ό,τι άλλο την κατέστησε τα τελευταία 400 χρόνια κυρίαρχη του κόσμου.

Ο ανταγωνισμός και η αύξηση της προσφοράς μπορούν να μειώσουν τα περιθώρια κέρδους και να εξαλείψουν την κερδοσκοπία. Αν τις τιμές τις διαμόρφωναν οι κυβερνήσεις και όχι η αγορά θα ήμασταν εμείς μετανάστες στην Ανατολική Ευρώπη και όχι το αντίστροφο.

2) Ιδιωτικά πανεπιστήμια

Καλημέρα,

Ακούω διάφορα επιχειρήματα για την αναγκαιότητα ίδρυσης των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Ωστόσο, δεν έχω ακούσει, τον πιο κύριο λόγο ίδρυσης τους. Εδώ και πολλές δεκαετίες οι έφηβοι εισέρχονται στις σχολές και στα πανεπιστήμια με βάση τα μόρια που παίρνουν στις πανελλαδικές εξετάσεις, που σε μεγαλύτερο ποσοστό είναι θέμα τύχης. Ως αποτέλεσμα παιδιά που θέλουν να μπουν σε μια συγκεκριμένη σχολή καταλήγουν σε μια άλλη. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που φεύγουν στο εξωτερικό οι νέοι. Θέλει κάποιος να γίνει Γιατρός και καταλήγει νηπιαγωγός.

Αν υπάρχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα ο καθένας θα πηγαίνει στη σχολή που θέλει και έτσι θα μπορέσει ο ίδιος να καθορίσει το επαγγελματικό του μέλλον εδώ στην Ελλάδα, χωρίς να χρειάζεται να φύγει στο εξωτερικό με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Παρακαλώ, να αναφερθεί η παραπάνω παρατήρηση στον κόσμο γιατί νομίζω ότι είναι ο σημαντικότερος λόγος ίδρυσης τους στην παρούσα φάση.

Παρακαλώ, αν δημοσιευθεί να μην αναφερθεί το όνομα μου

Με τα τιμής,

Τ. Σ.

Φαρμακοποιός

kostas.stoupas@capital.gr