«Πώς πάει η οικονομία;». Η απάντηση στο ερώτημα αυτό εξαρτάται εν πολλοίς από το αν κάποιος είναι ιδιοκτήτης του σπιτιού που διαμένει, ή το ενοικιάζει.

Τα νεότερα στοιχεία δείχνουν ότι οι ενοικιαστές δυσκολεύονται περισσότερο οικονομικά, ενώ οι ιδιοκτήτες κατοικιών συνεχίζουν να καρπώνονται τα οφέλη της αναχρηματοδότησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων ήταν σε ιστορικά χαμηλά. Τουλάχιστον αυτό συμβαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το αυξανόμενο χάσμα έχει περιπλέξει τις προσπάθειες της Fed να μειώσει τον πληθωρισμό, με τους ιδιοκτήτες κατοικιών να υποστηρίζουν τις τιμές καταναλωτή.

«Η οικονομία μετά την πανδημία αντιμετωπίζει τους ανθρώπους πολύ διαφορετικά, δημιουργώντας πονοκέφαλο στους κεντρικούς τραπεζίτες», έγραψε ο Τζέφρι Ρόουτς, επικεφαλής οικονομολόγος της LPL Financial, σε ένα ερευνητικό σημείωμα την περασμένη εβδομάδα. «Οι ακραίες διαφορές μπορούν συχνά να εντοπίζονται σε καταστάσεις διαβίωσης, καθώς οι ενοικιαστές έχουν μια πολύ διαφορετική εμπειρία από τους ιδιοκτήτες σπιτιού».

Στεγαστική κρίση: Οι πολυκατοικίες στις ΗΠΑ μεγαλώνουν και ψηλώνουν

«Αβάσταχτο για ενοικιαστές»

Από την έναρξη της πανδημίας, τα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από 20%, σημείωσε ο Roach, με τους ενοικιαστές να πληρώνουν περίπου 370 $ περισσότερα κάθε μήνα κατά μέσο όρο.

«Μια δύσκολη αγορά στέγης για τους ανθρώπους σε όλη τη χώρα έγινε, σε πολλές περιπτώσεις, σχεδόν αφόρητη για τους ενοικιαστές σε ολόκληρη τη χώρα», δήλωσε στο Yahoo Finance ο Σάμους Ρόλερ, εκτελεστικός διευθυντής του National Housing Law Project.

Πόσο αφόρητη; Σχεδόν 1 στους 5 ενοικιαστές (19%) ανέφερε ότι δυσκολεύτηκε να πληρώσει το ενοίκιό του κάποια στιγμή το περασμένο έτος, σύμφωνα με έκθεση της Federal Reserve αυτή την εβδομάδα, από 17% το 2022.

Ήταν επίσης πιο πιθανό να αναφέρουν ότι δεν πλήρωσαν όλους τους λογαριασμούς τους τον προηγούμενο μήνα, σε σχέση με τους ιδιοκτήτες σπιτιών. Σε κάθε τύπο λογαριασμού — λογαριασμός νερού, φυσικού αερίου ή ρεύματος ή λογαριασμός τηλεφώνου— οι ενοικιαστές είχαν υψηλότερα ποσοστά μη πληρωμής.

«Ακόμα κι αν δεν δυσκολεύονται να πληρώσουν ενοίκιο, το ενοίκιο καταναλώνει τόσο μεγάλο μέρος του εισοδήματός τους, με αποτέλεσμα να τους περισσεύουν πολύ λίγα για τα άλλα πράγματα στη ζωή και αυτό δημιουργεί άγχος», είπε ο Ρόλερ.

«Αισθάνονται ένα επίπεδο οικονομικής ανασφάλειας… εν μέσω μιας οικονομίας που τα πηγαίνει πολύ καλά».

«Αν έχεις σπίτι, νιώθεις καλύτερα»

Οι τύχες των ιδιοκτητών σπιτιού φαίνονται πολύ διαφορετικές.

Περίπου το ένα τρίτο των ιδιοκτητών σπιτιού προχώρησαν σε αναχρηματοδότηση των στεγαστικών τους δανείων το 2020 ή το 2021 όταν τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων κυμαίνονταν γύρω στο 3% ή χαμηλότερα, έγραψε ο Roach. Ως αποτέλεσμα, εξοικονομούσαν περίπου 220 $ το μήνα κατά μέσο όρο, με τις πληρωμές των στεγαστικών δανείων τους να καταλαμβάνουν ένα σχεδόν ιστορικά χαμηλό μερίδιο του διαθέσιμου εισοδήματός τους.

Και σε αντίθεση με τους ενοικιαστές, η πληρωμή στεγαστικού δανείου είναι ένα «αρκετά προβλέψιμο κόστος» στο μέλλον, σημείωσε ο Ρόλερ, καθιστώντας ευκολότερο τον προϋπολογισμό για μελλοντικά έξοδα.

«Νομίζω ότι αν έχεις σπίτι, νιώθεις καλύτερα γι’ αυτό», είπε ο Ρόλερ.

Επίσης οι ιδιοκτήτες σπιτιού είναι πιο πιθανό να κατέχουν μετοχές, σε σχέση με τους ενοικιαστές, επομένως επωφελήθηκαν από τα σημαντικά κέρδη στο χρηματιστήριο τον τελευταίο ενάμιση χρόνο.

Βεβαίως, οι ιδιοκτήτες σπιτιού έπρεπε να απορροφήσουν υψηλότερα έξοδα ασφάλισης ιδιοκτητών σπιτιού.

Και όσοι αγόρασαν τα τελευταία δύο χρόνια, όταν τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων διπλασιάστηκαν κατά τη διάρκεια αύξηση των επιτοκίων της Fed για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, ξοδεύουν 2.100 δολάρια κατά μέσο όρο ανά μήνα από την πληρωμή του στεγαστικού τους δανείου, ή 700 δολάρια περισσότερα από αυτά που αγόρασαν πριν από την πανδημία, σύμφωνα με τη μελέτη της Fed.

Ωστόσο, περισσότεροι ιδιοκτήτες κατοικιών παραμένουν σε καλύτερη οικονομική θέση από ό,τι πριν από την πανδημία και αυτό έχει «κρατήσει την οικονομία μακριά από την ύφεση», έγραψε ο Roach.

Το ερώτημα παραμένει πόσο θα διαρκέσει αυτό…