Κάτω από ένα ορισμένο βάθος, ο ωκεανός γίνεται εξαιρετικά εχθρικός για την ανθρωπότητα.

Μια συλλογή από νέα είδη που ανακαλύφθηκαν και παραμονεύουν στο βυθό της θάλασσας, δείχνει ακριβώς πόσο εξωγήινος είναι αυτός ο παράξενος κόσμος.

Στη ζώνη Clarion-Clipperton του Ειρηνικού Ωκεανού, μεταξύ Μεξικού και Χαβάης, οι θαλάσσιοι επιστήμονες ανακάλυψαν ζώα που η ανθρωπότητα δεν έχει ξαναδεί: πλάσματα που ζουν πολύ διαφορετικές ζωές στο μόνιμο σκοτάδι της αβυσσοπελαγικής ζώνης.

«Οι περιοχές αυτές είναι οι λιγότερο εξερευνημένες της Γης. Υπολογίζεται ότι μόνο ένα στα δέκα είδη ζώων που ζουν εδώ κάτω έχει περιγραφεί από την επιστήμη», λέει ο θαλάσσιος οικολόγος Τόμας Ντάλγκρεν του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία.

«Πρόκειται για μια από τις ελάχιστες περιπτώσεις όπου οι ερευνητές μπορούν να συμμετέχουν στην ανακάλυψη νέων ειδών και οικοσυστημάτων με τον ίδιο τρόπο που το έκαναν τον 18ο αιώνα. Είναι πολύ συναρπαστικό».

Κάτω από ένα ορισμένο βάθος, ο ωκεανός γίνεται εξαιρετικά εχθρικός για την ανθρωπότητα. Το βάρος του νερού δημιουργεί συντριπτικές πιέσεις- το ηλιακό φως δεν μπορεί να διεισδύσει τόσο βαθιά μέσα στο νερό, με αποτέλεσμα να επικρατεί μόνιμο σκοτάδι- και οι θερμοκρασίες είναι χαμηλές, μόλις λίγους βαθμούς πάνω από το μηδέν. Αλλά εκεί που δεν μπορούν να πάνε οι άνθρωποι, μπορεί να πάει η τεχνολογία μας.

Η Ζώνη Clarion-Clipperton (CCZ) είναι μια τεράστια περιοχή που εκτείνεται σε περίπου 6 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Πρόκειται για μια περιοχή του πυθμένα του ωκεανού πλούσια σε πολυμεταλλικούς κονδύλους, αλλά επίσης φιλοξενεί μια μοναδική και ποικίλη ποικιλία θαλάσσιων ειδών ζωής, τα περισσότερα από τα οποία παραμένουν άγνωστα στην επιστήμη. Η πρόσφατη αποστολή, μέρος μιας διεθνούς προσπάθειας για τη χαρτογράφηση και την κατανόηση αυτών των οικοσυστημάτων του βυθού, αποκάλυψε πόσα ακριβώς απομένουν να ανακαλυφθούν.

Τα νεοανακαλυφθέντα είδη παρουσιάζουν μια σειρά από συναρπαστικές προσαρμογές στο σκληρό περιβάλλον τους. Ορισμένα έχουν βιοφωσφορίζοντα χαρακτηριστικά, που τους επιτρέπουν να πλοηγούνται και να κυνηγούν στα κατάμαυρα νερά. Άλλα διαθέτουν εξαιρετικές φυσικές προσαρμογές, όπως επιμήκη σώματα, μειωμένα μάτια ή ακόμη και απουσία ματιών, αντισταθμίζοντας με αυξημένες άλλες αισθήσεις την ανίχνευση τροφής και την αποφυγή θηρευτών.

Τα ευρήματα αυτά δεν είναι μόνο συναρπαστικά από επιστημονική άποψη αλλά και ζωτικής σημασίας για τις προσπάθειες διατήρησης. Η κατανόηση της βιοποικιλότητας και της οικολογικής σημασίας αυτής της περιοχής είναι απαραίτητη για τη δημιουργία αποτελεσματικών στρατηγικών διατήρησης και τη διασφάλιση της ελαχιστοποίησης των επιπτώσεων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.

Ο θαλάσσιος οικολόγος Thomas Dahlgren υπογραμμίζει τη σημασία αυτών των ανακαλύψεων. «Η εξερεύνηση αυτών των βαθών είναι σαν να μπαίνουμε σε μια μηχανή του χρόνου, προσφέροντας μια ματιά στις ίδιες τις απαρχές της ζωής στη Γη», λέει. «Κάθε νέο είδος που ανακαλύπτουμε προσθέτει ένα κομμάτι στο παζλ της ιστορίας και της εξέλιξης του πλανήτη μας».

Η τεχνολογία που επιτρέπει αυτές τις ανακαλύψεις περιλαμβάνει τηλεχειριζόμενα οχήματα (ROV) και αυτόνομα υποβρύχια οχήματα (AUV), εξοπλισμένα με κάμερες υψηλής ευκρίνειας και εξελιγμένους αισθητήρες. Οι συσκευές αυτές μπορούν να αντέξουν στις ακραίες συνθήκες της βαθιάς θάλασσας, καταγράφοντας εικόνες και συλλέγοντας δείγματα που οι επιστήμονες αναλύουν για να εντοπίσουν νέα είδη.