Στα 20κάτι μας, αν θέλουμε μέσα στη μέρα να πιούμε κι άλλο καφέ ή αν μας γεμίσουν και δεύτερη φορά το ποτήρι με κρασί σε μια έξοδο για φαγητό, δεν θα έχουμε δεύτερες σκέψεις. Με το πέρασμα των χρόνων όμως, τόσο το αλκοόλ όσο και η καφεΐνη, ακόμη και όταν καταναλώνονται σε λογικές ποσότητες, φαίνεται να αφήνουν τα σημάδια τους στον οργανισμό μας πολύ πιο συχνά και έντονα, σε σχέση με παλαιότερα.

Γιατί λοιπόν όσο μεγαλώνουμε οι παρενέργειες καφέ και αλκοόλ γίνονται πιο αισθητές μετά την κατανάλωσή τους;

Το συκώτι μας δεν μεταβολίζεται το αλκοόλ και την καφεΐνη το ίδιο εύκολα
Σύμφωνα με τη διαιτολόγο Κλερ Θόρτον Γουντ, το συκώτι γίνεται με τα χρόνια λιγότερο αποτελεσματικό σε αυτή τη δουλειά αφού μειώνονται τα ένζυμα που χρειάζονται για να τα διασπάσουν και να τα μεταβολίσουν. Έτσι, το αλκοόλ για παράδειγμα, μεταβολίζεται με πιο αργούς ρυθμούς στο σώμα ενώ αυξάνονται οι πιθανότητες να βιώσουμε hangover. Το ίδιο ισχύει και με την καφεΐνη, που μας κρατά στην «τσίτα» περισσότερη ώρα.

Η μείωση της μυϊκής μάζας οδηγεί σε αφυδάτωση και hangover
Σύμφωνα με τη διαιτολόγο, μειώνονται τα ποσοστά των μυών στο σώμα ενώ αυξάνονται τα ποσοστά του λίπους. Οι μυς αποτελούνται περίπου κατά 75% από νερό, ενώ το λίπος σχεδόν κατά 10%. Με την ηλικία, η ποσότητα νερού στο σώμα μειώνεται, κάτι που οδηγεί στη γρηγορότερη απορρόφηση αλκοόλ, άρα παθαίνουμε πιο εύκολα hangover με ποσότητα αλκοόλ που σε μικρότερη ηλικία δεν θα μας επηρέαζε με αυτόν τον τρόπο.

Αλκοόλ, καφεΐνη και κακός ύπνος

Ο κακός ύπνος δυστυχώς έρχεται και με την αύξηση της ηλικίας. Και κάτι ακόμη που δεν μας βοηθά καθόλου με τις δυσκολίες του ύπνου είναι ο καφές και τα αλκοολούχα. «Ο ύπνος REM μειώνεται μετά την κατάποση αλκοόλ. Αυτό το στάδιο του ύπνου είναι απαραίτητο για την καλή ψυχική υγεία, τη συγκέντρωση και τη μνήμη. Μεγαλώνοντας, τα προβλήματα ύπνου επιδεινώνονται όταν πίνουμε αλκοόλ».

Και τι συμβαίνει με τον καφέ;
”Η καφεΐνη είναι διεγερτικό, μας βοηθά να παραμείνουμε ξύπνιοι και συγκεντρωμένοι”, λέει η Θόρτον – Γουντ. «Προκαλεί, μεταξύ άλλων, την παραγωγή ντοπαμίνης κι έτσι νιώθουμε περισσότερο ”στη τσίτα”, ενώ η πίεσή μας και οι χτύποι της καρδιάς μας αυξάνονται. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, ειδικά μέσα στη μέρα που χρειαζόμαστε κάτι να μας τονώσει. Οι υπερβολές όμως προκαλούν άγχος και αϋπνία». Παράλληλα, και το αλκοόλ και η καφεΐνη είναι διουρητικά, και σε κανέναν δεν αρέσει να ξυπνά για αυτό τον λόγο μέσα στη νύχτα.

Το στομάχι μεγαλώνει και αυτό σε ηλικία
Μπορούν οι λογικές ποσότητες αλκοόλ και καφέ να προκαλέσουν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση; Κι όμως, δεν είναι κάτι σπάνιο.
«Αν έχετε την προδιάθεση, ειδικά από μία ηλικία και μετά, είναι πιθανό το στομάχι να ενοχληθεί, ενώ υπάρχουν μελέτες που συνδέουν το αλκοόλ με την παραγωγή περισσότερων οξέων στο στομάχι».

Φταίνε τα γονίδια…
Μπορεί τελικά να μην είναι ηλικιακός ο λόγος που δεν απολαμβάνεις πια τον καφέ και το αλκοόλ όπως παλιά.
Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου του Μπαθ, η οποία επικεντρώθηκε στην κακή ποιότητα ύπνου μετά από κατάποση καφέ και στο πώς επηρεάζονται τα επίπεδα σακχάρου, και κατ’ επέκταση ο μεταβολισμός μας, δεν βρέθηκαν ενδείξεις για τη συμβολή της ηλικίας σε αυτή την κατάσταση. Ο επικεφαλής της έρευνας, Χάρι Σμιθ, εξηγεί πως κάποιοι άνθρωποι έχουν μία γονιδιακή μετάλλαξη που αφορά στον μεταβολισμό της καφεΐνης, η οποία μπορεί να επηρεάσει τον χρόνο τον οποίο παραμένει στο σώμα.

Άλλοι παράγοντες
Σύμφωνα με τον ερευνητή, δεν ευθύνεται μόνο ο μεταβολισμός για την αντοχή κάθε οργανισμού στην καφεΐνη. Υπάρχουν παράμετροι σχετική με το φύλο, τα κιλά, αλλά και συμπεριφορικοί παράγοντες, όπως το κάπνισμα και η διατροφή. Για παράδειγμα, άνθρωποι που ζυγίζουν περισσότερα κιλά από άλλους, αντέχουν καλύτερα την καφεΐνη.

Ακόμη, το αν περνάμε μια αγχωτική περίοδο παίζει και αυτό τον ρόλο του. Ίσως ο καφές να μην είναι και ο καλύτερος «φίλος» σε τέτοιες καταστάσεις. Η καφεΐνη μπορεί να εντείνει το στρες.

Φυσικά, πρέπει να τονίσουμε ότι το αλκοόλ πάντα, παντού και σε όλες τις ηλικίες πρέπει να καταναλώνεται με υπευθυνότητα.

Το άρθρο της εβδομάδας

FOOD SCIENCE